COVID-19 besmettingen in verpleeghuizen
Geertruid van Merwijk is specialist ouderengeneeskunde en eerste geneeskundige bij Het Spectrum. Zij vertelt ons over hoe het in de verpleeghuizen gaat met betrekking tot COVID-19. Daarnaast komen werkdruk en capaciteit van personeel aan bod.
Hoe gaat het nu met COVID in de verpleeghuizen?
In de verpleeghuizen zijn her en der kleine besmettingen, maar het is niet zo heftig als een tijd geleden. Wanneer er besmettingen zijn gelden zwaardere maatregelen, maar het is niet zo grootschalig als in het verleden.
Met algemene infectiepreventiemaatregelen zijn we al begonnen voordat de eerste besmettingen van deze zomergolf in de verpleeghuizen plaatsvonden. Ongeveer zes weken geleden zijn we weer beschermd gaan werken, omdat gezien werd dat meer personeelsleden besmet raakten. Daarom zijn op voorhand maatregelen opgepakt, om de golf in toom te houden. Dat lukt tot nu toe redelijk, maar niet honderd procent.
Wat kun je zeggen over de werkdruk in verpleeghuizen?
De zomer in een verpleeghuis is altijd een drukke periode. Het aantal bewoners in een verpleeghuis kan namelijk niet gestuurd worden, want zij liggen permanent in het verpleeghuis. We zijn gewend dat er dan even hard gewerkt moet worden. Voor de collega-artsen is er al een dekkend rooster voor de vakantie gemaakt. Voor de verpleging anticipeert de organisatie ook altijd op voorhand door meer flexers en uitzendkrachten uit te zetten. Dat is een gebruikelijk patroon voor elk jaar.
Door COVID-19 valt er wel extra personeel uit. Ook worden knie- en heupoperaties voor personeel nu ingehaald, waardoor er sprake is van verzuim. Met veel hand- en spandiensten lukt het toch en er is extra ondersteuning van andere personeelsleden, zoals de fysiotherapeut of mensen vanuit de opleiding. Op die manier wordt het binnen de verpleeghuizen met elkaar opgelost.
Er is een mantelzorgproject dat structureel wat meer vorm wordt gegeven, maar vooralsnog zijn het familieleden die veel komen. Die komen vaak op momenten waarop een maaltijd wordt gegeven en er wordt gevraagd of ze dan wat extra drinken willen geven. Dat is echter nog niet structureel ingebed, omdat wordt gemerkt dat een deel van de mantelzorgers zelf op vakantie is en de andere verzorgers zijn vaak zelf ouder. Dus met die ondersteuning moet uitgekeken worden. Daar wordt dus nog geen officiële oproep voor gedaan. Dat is op dit moment ook nog niet noodzakelijk.
Hoe zit het met de huidige COVID-19 maatregelen in verpleeghuizen
Op dit moment werkt het personeel weer beschermd. Dat wil zeggen dat we met mondkapjes werken, goede handhygiëne toepassen en waar het kan de anderhalve meter afstand bewaren. Deze maatregelen zijn dus al gestart vóór de besmettingen in het verpleeghuis.
Voor de bewoners zijn er niet veel beperkingen meer, omdat de kwaliteit van leven van bewoners als erg belangrijk wordt gezien. Activiteiten met bewoners worden dus weer gedaan, met uitzondering van een afdeling waar er sprake is van een besmetting. Daar zijn op het acute moment van de besmetting wel maatregelen voor. Dat zit met name in de preventieve bescherming, namelijk dat verpleging het niet aan familieleden of aan bewoners kan overdragen. Er wordt gezien dat we de grote uitbraken daarmee voor zijn. Aan familie wordt wel verzocht een mondkapje te dragen wanneer ze enigszins klachten hebben of risico lopen, maar dit is niet verplicht. Er is vanuit zowel verpleging als familie veel begrip voor de maatregelen.
Hoe ervaren de bewoners van de verpleeghuizen de zoveelste golf van COVID?
Er moet een onderscheid gemaakt worden tussen mensen met dementie, somatische bewoners en de revalidanten. Veel mensen met dementie hebben niet een overzicht van de afgelopen twee jaar, dus zij kunnen niet reflecteren op wat dit voor hen heeft betekend. Dat wil niet zeggen dat het voor bewoners niet een enorme impact heeft gehad en soms nog steeds heeft wanneer er sprake is van een besmetting. De somatische bewoners en de revalidanten zijn het soms wel beu. Wel voelt het voor hen veilig dat het in de organisatie nog steeds aandacht krijgt, zodat ze minder risico lopen.
Hoe bereiden jullie je voor op het najaar in de verpleeghuizen?
Er wordt uitgegaan van een grote vaccinatieronde in het najaar. Er zijn al een aantal booster-vaccinatierondes geweest. Dat was administratief ingewikkeld, want bewoners waren deels besmet, waardoor het vaccineren uitgesteld moest worden. Ook zijn er steeds nieuwe opnames waarbij gekeken moest worden wat de vaccinatiegraad is. Dit is zo goed mogelijk geprobeerd bij te houden, zodat een nieuwe ronde ingezet kan worden met alle protocollen die er al waren.
Er zijn inmiddels veel draaiboeken voor de acute zorg wat betreft wanneer je moet gaan testen, wat het betekent voor de afdelingen, wanneer mensen in isolatie moeten, wanneer de afdeling in cohort moet en hoe dat naar familie wordt gecommuniceerd. Daar zijn na twee jaar wel draaiboeken voor en dat gaat meestal goed. Het blijft mensenwerk, dus soms gaat het in de communicatie fout. Op piekmomenten is familie niet altijd direct op de hoogte van een besmetting en dit kan als storend ervaren worden, maar niet in alle gevallen te voorkomen. Echter, in de afgelopen twee jaar is altijd goed samengewerkt met de cliëntenraad en het heeft weinig tot klachten of problemen geleid.