Literatuur

Omdat we graag de brug tussen wetenschap en praktijk nog verder willen leggen hebben we een overzicht gemaakt van actuele relevante literatuur op het gebied van infectiepreventie en antibioticaresistentie. Op deze pagina vindt u interessante documenten en literatuur voor professionals binnen ons IP & ABR Zorgnetwerk. Het kan gaan om algemene publicaties over IP & ABR-zorgnetwerken, maar we delen ook publicaties die binnen de subthema’s van infectiepreventie nuttig kunnen zijn. Per thema zijn de artikelen gecategoriseerd. Wij hopen de professionals in de regio te helpen snel een overzicht te hebben over de actuele stand van de wetenschap per thema. Hierbij hebben we ook een handige samenvatting gemaakt per artikel. Mist u artikelen of heeft u wensen; laat het vooral weten via abr.zwn@erasmusmc.nl

IP & ABR Zorgnetwerken algemeen

• Factsheet Regionale Zorgnetwerken Antibioticaresistentie (ABR)
• Artikel over de mogelijke rol van de huisarts in een ABR Zorgnetwerk: Centrale rol huisarts in ABR Zorgnetwerk door Thera Habben Jansen, Hans Berg, Marjolijn Wegdam-Blans, Theo Verheij, Eefje de Bont. Huisarts en Wetenschap, april 2018
• Themanummer antibioticaresistentie infectieziektenbulletin RIVM

Belangrijke wetenschappelijke literatuur over subthema’s van infectiepreventie

Door te klikken op de “DOI”-link, kom je in het oorspronkelijke artikel. Indien een artikel niet geopend of gedownload kan worden ter inzage, kan een mail gestuurd worden naar abr.zwn@erasmusmc.nl.

Basishygiëne

Doelgroep: Ziekenhuis 

Titel: Hand hygiene in health care: 20 years of ongoing advances and perspectives.

Auteurs: Lotfinejad N, Peters A, Tartari E, Fankhauser-Rodriguez C, Pires D, Pittet D.

Jaar van publicatie: 2021

Journal: Lancet

Aim: Het evalueren van de behaalde resultaten op handhygiëne gebied in de afgelopen 20 jaar en daarnaast het bespreken van barrières en vragen die vandaag de dag nog steeds bestaan op het gebied van handhygiëne.

Resultaat: Ondanks dat het belang van handhygiëne steeds meer wordt erkend, blijven er barrières bestaan die de naleving van handhygiëne in de weg staan. Zo blijkt er uit de literatuur dat er misinformatie bestaat op het gebied van handalcohol, wat een negatief effect heeft op het gebruik ervan in de gezondheidszorg.

Conclusie: Om wereldwijd een optimale handhygiëne naleving te bereiken in de gezondheidszorg is het belangrijk om de implementatie van de door de wereldgezondheidsorganisatie aangeraden multimodal hand hygiëne verbeteringsstrategie in te kunnen zetten. Hiervoor is het noodzakelijk dat er een goede voorbereiding worden getroffen in zorginstellingen en dat iedereen toegang heeft tot handalcohol.

DOI: 10.1016/S1473-3099(21)00383-2

 

Doelgroep: Generiek

Titel: Hand-hygiene-related clinical trials reported between 2014 and 2020: a comprehensive systematic review.

Auteurs: Clancy C, Delungahawatta T, Dunne CP.

Jaar van publicatie: 2021

Journal: Journal of Hospital Infection

Aim: Een up-to-date overzicht geven van klinische trials op het gebied van handhygiëne interventies, die zijn uitgevoerd tussen 2014 en 2020, om zo beleidsmakers in de gezondheidszorg te informeren over wat de beste handhygiëne interventies zijn om ziekenhuisgerelateerde infecties te voorkomen.

Resultaat: Bij multimodal interventies werden interventies op het gebied van educatie en training het meest genoemd, daarnaast werden ook feedback, handhygiëne reminders, handhygiëne materialen (zoals posters) en het aanpassen van de infrastructuur (zoals het ophangen van meer handalcohol dispensers) genoemd als belangrijke interventies om handhygiëne te verbeteren.Teamwork en leiderschap werden ook genoemd als belangrijke punten in handhygiëne interventies.

Conclusie: Zowel multimodal interventies als enkelvoudige interventies kunnen leiden tot een verbetering van de handhygiëne naleving in verschillende zorginstellingen.

DOI: https://doi.org/10.1016/j.jhin.2021.03.007

 

Doelgroep: V&V

Titel: Nurses’ knowledge, behaviour and compliance concerning hand hygiene in nursing homes: a cross-sectional mixed-methods study.

Auteurs: Hammerschmidt J, Manser T.

Jaar van publicatie: 2019

Journal: BMC Health Services Research

Aim: Het onderzoeken van individuele en organisationele factoren die de handhygiëne naleving van verpleeghuispersoneel kunnen beïnvloeden. Er werd in deze studie in het bijzonder gekeken naar het effect van een verpleegkundig manager als rolmodel op een afdeling.

Resultaat: De meeste verpleegkundigen en verpleegkundig managers beschikten over de kennis over hoe zij hun handen moeten desinfecteren. Of de handhygiëne regels ook daadwerkelijk werden nageleefd, hing af van de beschikbaarheid van handhygiëne middelen in de directe werkomgeving en van het al dan niet aanwezig zijn van een rolmodel op de afdeling. Verder waardeerden niet alle verpleegkundig managers dat zij een voorbeeldfunctie moeten vervullen op het gebied van handhygiëne gedrag. 

Conclusie: Wanneer je de handhygiëne naleving in verpleeghuizen wilt verbeteren, werkt het niet om maar één interventie te implementeren. Tevens is het noodzakelijk dat interventies worden gesteund door verpleegkundigen en verpleegkundig managers die hygiëne hoog in het vaandel hebben staan voor de veiligheid van bewoners. Verder is het belangrijk om een veiligheidscultuur te creëren waarbij verpleegkundig managers als rolmodel kunnen fungeren. 

DOI: 10.1186/s12913-019-4347-z

 

Doelgroep: V&V

Titel: Increased hand hygiene compliance in nursing homes after a multimodal intervention: A cluster randomized controlled trial (HANDSOME)

Auteurs: Teesing GR, Erasmus V, Nieboer D, Petrignani M, Koopmans MPG, Vos MC, Verduijn-Leenman A, Scholas JMGA, Richardus JH, Voeten HACM.

Jaar van publicatie: 2020

Journal: Journal of Infection Control and Hospital Epidemiology

Aim: Het effect onderzoeken van een multimodale interventie op de handhygiëne naleving in verpleeghuizen.

Resultaat: De handhygiëne naleving, na 12 maanden, was beter in de interventiegroep dan in de controle groep. De interventiegroep liet een significante stijging zien op 4 van de 5 handhygiëne momenten (zoals gedefinieerd door de WHO). HANDSOME herdefinieerde namelijk de WHO momenten naar: Kamer In, Kamer Uit, Voor Schoon, Na Vies.

Conclusie: Het verbeteren van de handhygiëne naleving in verpleeghuizen, door implementatie van de HANDSOME interventie, bleek succesvol te zijn.

DOI: 10.1017/ice.2020.319

 

Doelgroep: Thuiszorg

Titel: Infection prevention and control practices in the home environment: Examining enablers and barriers to adherence among home health care nurses.

Auteurs: Adams V, Song J, Shang J, McDonald M, Dowding D, Ojo M, Russell D.

Jaar van publicatie: 2021

Journal: American Journal of Infection Control

Aim: Het doel van deze studie was om te bestuderen wat de invloed is van individuele factoren, de thuisomgeving en organisatorische factoren op de naleving van infectiepreventie beleid in de thuiszorg.

Resultaat: Verpleegkundigen rapporteerden meerdere barrières voor het juist uitvoeren van infectiepreventiebeleid in de thuiszorg. Barrières in de thuisomgeving van de cliënt waren: rommel en vuile omgeving. Een andere vaak genoemde barrière was de beperkte beschikbaarheid van infectiepreventie benodigdheden zoals persoonlijke beschermingsmiddelen. 

Conclusie: Deze studie laat zien dat infectiepreventie interventies in de thuiszorg, gericht moeten worden op het aanpakken van barrières in de thuisomgeving van cliënt en het verbeteren van de beschikbaarheid van infectiepreventie benodigdheden.

DOI: 10.1016/j.ajic.2020.10.021

Uitbraak management 

Doelgroep: Ziekenhuis, GGD, V&V, Thuiszorg, Huisartsen

Titel: Collaborative emergency preparedness and response to cross-institutional outbreaks of multidrug-resistant organisms: a scenario-based approach in two regions of the Netherlands.

Auteurs: de Vries M, Kenis P, Kraaij-Dirkzwager M, Ruitenberg EJ, Raab J, et al.

Jaar van publicatie: 2019 

Journal: BMC Public Health

Aim: Onderzoek doen naar in hoeverre verschillende zorginstellingen en actoren gereed zijn voor een denkbeeldige BRMO uitbraak, waarbij gekeken wordt naar de procedures waarmee het best ingespeeld kan worden op een BRMO uitbraak tussen meerdere zorginstellingen tegelijkertijd. 

Resultaat: Het blijkt dat redelijk duidelijk is wat de rollen en verantwoordelijkheden zijn van betrokken zorgprofessionals gedurende een gezamenlijke uitbraak. Bepaalde centrale actoren binnen de regio spelen een sleutelrol in de regionale samenwerking tijdens een denkbeeldige uitbraak.

Conclusie: Een governance structuur wordt aangeraden waar verschillende zorginstellingen betrokken zijn om paraat te zijn voor toekomstige uitbraken waar meerdere zorginstellingen bij betrokken zijn. 

DOI: https://doi.org/10.1186/s12889-018-6376-7

 

Reiniging en desinfectie  

Doelgroep: Ziekenhuis/generiek

Titel: Four steps to clean hospitals: LOOK, PLAN, CLEAN and DRY.

Auteurs: Dancer, SJ & Kramer A. 

Jaar van publicatie: 2019

Journal: Journal of Hospital Infection

Aim: Een systematische aanpak toepassen op de schoonmaak, waarbij alle stappen op een evidence-based en georganiseerde manier in een protocol worden gevat. 

Resultaat: In deze review wordt een eenvoudig stappenplan voorgesteld voor de dagelijkse schoonmaak van een bezette patiëntenkamer, wat bestaat uit: Stap 1 (LOOK) beschrijft een visuele inspectie van het gebied wat schoongemaakt dient te worden; Stap 2 (PLAN) legt uit waarom het schoonmaakgebied eerst voorbereid moet worden voorafgaand aan de schoonmaak; Stap 3 (CLEAN) beschrijft de schoonmaak en desinfectie van oppervlakken; en Stap 4 (DRY) is het laatste stadium waarin o.a. oppervlakken drogen. 

Conclusie: Een systematisch aanpak van de schoonmaak, die tevens evidence-based is, kan leiden tot minder zorggerelateerde infectie en uitbraken.  

DOI: https://doi.org/10.1016/j.jhin.2018.12.015 

 

Doelgroep: Ziekenhuis/generiek

Titel: Ultraviolet disinfection robots to improve hospital cleaning: Real promise of just a gimmick? 

Auteurs: Diab-El Schahawi M, Zingg W, Vos M, Humphreys H, Lopez-Cerero L, et al. 

Jaar van publicatie: 2021

Journal: Antimicrobial Resistance and Infection Control

Aim: Een bijdrage leveren aan de evaluatie van de voor- en nadelen van UV-desinfectie robots. 

Resultaat/Conclusie: Op dit moment zijn robots vooral een aanvulling op de standaard, manuele schoonmaak. Om echt van toegevoegde waarde te zijn, zullen aanpassingen in het ontwerp van ziekenhuizen en de robots nodig zijn (bijvoorbeeld om schaduwen te vermijden). Het kan echter voor gevalideerde en reproduceerbare resultaten van de schoonmaak leiden, maar er is nog meer onderzoek nodig op dit gebied. 

DOI: https://doi.org/10.1186/s13756-020-00878-4 

 

Doelgroep: Ziekenhuis/generiek

Titel: Controlling hospital-acquired infection: focus on the role of the environment and new technologies for decontamination. 

Auteurs: Stephanie J. Dancer

Jaar van publicatie: 2014

Journal: Clinical Microbiology Reviews

Aim: Deze systematic review heeft ten doel om wetenschappelijk bewijs op het gebied van schoonmaak, als een belangrijke interventie om patiënten te beschermen tegen zorggerelateerde infecties, op een rijtje te zetten. Aan bod komen onder andere geautomatiseerde schoonmaak methoden, antimicrobiële oppervlakken en de discussie omtrent het gebruik van reiniging versus desinfectie. 

Resultaat/Conclusie: Er is behoefte aan meer onderzoek naar de beste methoden om de omgeving schoon te maken. 

DOI: https://doi.org/10.1128/CMR.00020-14 

 

Isolatie & PBM

Doelgroep: Generiek

Titel: Isolation of coronavirus disease 2019 (COVID-19) patients in cohorted wards or single-patient rooms? Advantages and disadvantages.

Auteurs: van Dijk MD, van Netten D, Severin JA, van Beeck EF, Vos MC.

Jaar van publicatie: 2021

Journal: Journal of Infection Control & Hospital Epidemiology

Aim: Onderzoeken of een cohort of isolatie in eenpersoonskamers, het verbruik van persoonlijke beschermingsmiddelen kan verminderen. Daarnaast highlight deze studie de voor- en nadelen van een cohort en van isolatie in een eenpersoonskamer met gesloten deur.

Resultaat: Bij isolatie in een éénpersoonskamer met gesloten deur, worden er gemiddeld 6 sets persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) gebruikt voor één patiënt in drie uur. Dit laat zien dat wanneer er in een cohort minder dan 6 sets PBM worden gebruikt, per patiënt, per 3 uur, het ziekenhuis PBM bespaard in vergelijking met isolatie in een eenpersoonskamer met gesloten deur.

Conclusie: Alvorens een zorginstelling kiest om patiënten in eenpersoonskamers met gesloten deur te verplegen of een cohort in te richten, is het belangrijk om te kijken naar het verwachte verbruik van PBM en naar de specifieke voor- en nadelen voor beide situaties.

DOI: 10.1017/ice.2020.1425

 

Doelgroep: V&V

Titel: Challenges and strategies for prevention of multidrug-resistant organism transmission in nursing homes

Auteurs: Dumyati G, Stone ND, Nace DA, Crnich CJ, Jump RLP

Jaar van publicatie: 2017

Journal: Current infectious disease reports

Aim: Het bespreken van uitdagingen en mogelijke oplossingen aandragen voor een succesvolle implementatie van infectiepreventie maatregelen in verpleeghuizen.

Resultaat: Veel van de BRMO infectiepreventie uitdagingen zijn ontstaan door een gebrek aan kennis en middelen in verpleeghuizen. Verder worden er oplossingen aangedragen voor de vier belangrijkste uitdagingen in verpleeghuizen. Deze uitdagingen zijn: 1. Gebrek aan wetenschappelijk literatuur specifiek voor verpleeghuizen, 2. Geen in-huis laboratorium en radiologie diensten, 3. Niet de middelen hebben om personeel of training specifiek in te zetten op infectiepreventie en 4. De visie van verplegend personeel op de invloed van isolatie maatregelen op het welzijn van bewoners.

Conclusie: Er wordt aangeraden om meer te focussen op mogelijke risicofactoren van een bewoner die de kans op het krijgen of verspreiden van een BRMO vergroten (bijv. door het hebben van een katheter) dan voornamelijk te focussen op het verkrijgen van meer informatie over een BRMO op het moment dat een bewoner al besmet is.

DOI: https://doi.org/10.1007/s11908-017-0576-7

 

Doelgroep: V&V

Titel: Healthcare-associated pathogens and nursing home policies and practices: results from a national survey

Auteurs: Ye Z, Mukamel DB, Huang SS, Li Y, Temkin-Greener H

Jaar van publicatie: 2015

Journal: Journal of infection control & hospital epidemiology

Aim: Onderzoek doen naar de prevalentie van zorggerelateerde ziekteverwekkers (MRSA, ESBL en C. difficile) en naar het infectiepreventiebeleid en de uitvoering hiervan in verpleeghuizen. Specifieke punten van infectiepreventiebeleid waar naar gekeken werd waren: 1. Tijd voor infectiepreventie taken, 2. Opname- en screeningsbeleid, 3. Isolatiemaatregelen, 4. Dekolonisatie, 5. Schoonmaak en desinfectie.

Resultaat: 96,4% van de verpleeghuizen voert geen screening uit bij opname, omdat het niet wettelijk verplicht is en omdat zij het zorgaanbod ook niet zouden veranderen op basis van de uitkomst. Er is een grote variëteit in isolatiemaatregelen, maar handschoenen worden veel gebruikt. De meeste verpleeghuizen dekoloniseren dragers van MRSA niet (75.1%). 59.3% van de verpleeghuizen geeft aan kamers waar een patiënt met contact isolatie heeft gelegen uitgebreid schoon te maken, ondanks dat daar geen richtlijnen over zijn.

Conclusie: Verpleeghuizen zijn bereid om infectiepreventie beleid te volgen, maar alleen als het geen substantiële financiële kosten met zich mee brengt op het gebied van personeel of infrastructuur. Meer onderzoek is nodig om beter inzichtelijk te krijgen welke infectiepreventie maatregelen effectief zijn, maar tegelijkertijd ook de huiselijke sfeer behouden in een verpleeghuis. Deze combinatie is van cruciaal belang om de naleving van een infectiepreventiebeleid te verhogen.

DOI: 10.1017/ice.2015.59

 

Gedragsverandering 

Doelgroep: Generiek

Titel: The effect of behavioural interventions targeting hand hygiene practices among nurses in high-income hospital settings: a systematic review

Auteurs: Sands M, Aiken AM, Cumming O, Aunger R.

Jaar van publicatie: 2020

Journal: Public Health Reviews

Aim: Onderzoeken welke gedragsveranderingstechnieken in handhygiëne interventies werken om het gedrag van verpleegkundigen te verbeteren. 

Resultaat: Zetten van doelen en plannen, vergelijken van gedrag en feedback en monitoring waren de meest genoemde gedragsveranderingstechnieken in de onderzochte studies.

Conclusie: Interventies van tegenwoordig zijn meer gericht op aanmoedigen van verpleegkundigen om zelf doelen te zetten en na te denken over hoe handhygiëne het beste verbeterd kan worden en hoe zij bepaalde handelingen uitvoeren ten opzichte van hoe collega’s die handelingen uitvoeren. Dit in tegenstelling tot interventies van langer geleden die voornamelijk gericht waren op het faciliteren van handalcohol dispensers en puur het bieden van ondersteuning in administratieve taken. 

DOI: https://doi.org/10.1186/s40985-020-00141-6 

 

Doelgroep: Generiek

Titel: Effectiveness of a behavioral approach to improve healthcare worker compliance with hospital dress code

Auteurs: Dekker M, Caris MG, van Gunsteren AM, van Mansfeld R, Lucas C, Vandenbroucke-Grauls CMJE.

Jaar van publicatie: 2017

Journal: Journal of Infection Control & Hospital Epidemiology

Aim: Het meten van de naleving van dienstkleding voorschriften, de oorzaken van onjuiste/geen naleving bestuderen en onderzoeken of een gedragsveranderingstechniek kan werken om de naleving te verbeteren.

Resultaat: Gebrek aan kennis en faciliteiten en een negatieve houding werden als de belangrijkste oorzaken aangewezen voor onjuiste/geen naleving van de dienstkleding voorschriften. Het belang van elke oorzaak verschilde per soort zorgprofessional. Op maat gemaakte interventies gericht op deze drie oorzaken, verhoogden de naleving van de dienstkledingvoorschriften.

Conclusie: De combinatie van de gedragsveranderingstechnieken ‘Nominal Group Technique’’ (waarbij er onder andere focusgroepen worden ingezet) en een ‘participatory action research’ (waarbij een interventie wordt aangepast op basis van de situatie) zijn effectieve methoden om de naleving van de dienst kledingvoorschriften te verbeteren. Deze combinatie van technieken kan ook gebruikt worden om de naleving van andere richtlijnen te verbeteren.

DOI: 10.1017/ice.2017.233